HOOFDSTUK
1: HET OOR
1.1 UITWENDIG OOR
Het uitwendig oor
bestaat uit: de oorschelp, gehoorgang en het trommelvlies.
1.1.1 de oorschelp
De oorschelp of auricula is een huidplooi voorzien van
kraakbeen. De vorm hiervan is genetisch bepaald. De oorschelp maakt normaal een
hoek van 30° met het hoofd en zit excentrisch rond de gehoorgang.
De schelp is met 2
ligamenten aan het slaapbeen bevestigd.
1.1.2 de gehoorgang
De gehoorgang is een
buisvormig kanaal dat zich voortzet uit de oorschelp. Het heeft een gemiddelde
lengte van 25 mm en een doorsnede van 7 mm. Aan het einde van dit kanaal vindt
men het trommelvlies.
In het eerste gedeelte
heeft het kanaal een kraakbenige wand, maar wat dieper wordt deze harder. In de
gehoorgang monden zweet en talgkliertjes uit, ook haartjes kan men er vinden.
De haartjes hebben als functie het overtollige oorsmeer naar buiten te
transporteren.
1.1.3 het
trommelvlies
Het trommelvlies of membrana
tympani sluit de gehoorgang af.
Het is een schuin gelegen vlies ten opzichte van de gehoorgang. Het vormt de
scheiding tussen het uitwendig oor een het middenoor. Het trommelvlies heeft
als functie geluiden in de omgeving om te zetten in trillingen, en deze door te
geven aan de gehoorbeentjes. Aan de buitenkant is het trommelvlies met een
cutis bedekt en aan de binnenkant met een slijmvlies.
1.2 HET MIDDENOOR
Het middenoor is
onderverdeeld in: de middenoorholte, de buis van Eustachius en de
gehoorbeentjes: hamer, aambeeld en stijgbeugel.
1.2.1 middenoorholte
De holte waarin de
gehoorbeentjes liggen wordt ook wel de trommelholte genoemd en is met lucht
gevuld. Deze holte staat door middel van de buis van Eustachius in verbinding
met de buitenlucht.
1.2.2 buis van
Eustachius
De buis van Eustachius
of tuba auditiva vormt de verbinding
tussen de middenoorholte en de neus-keelholte.
Normaal is de
slijmerige buis afgesloten door elastisch kraakbeen, maar als men geeuwt of
slikt gaat er heel even een opening komen. Deze opening komt doordat de
slikspieren contraheren.
1.2.3 de
gehoorbeentjes
Achter het trommelvlies
zijn 3 beentjes gelegen: de hamer, het aambeeld en de stijgbeugel. Deze hebben
als functie de trillingen van het trommelvlies door te geven aan het ovalen
venster. Dit venster is ook de scheiding tussen het midden en binnenoor.
1.3 HET BINNENOOR
In het binnenoor kunnen
we het vestibulair orgaan en het slakkenhuis of cochlea vinden.
1.3.1 het
slakkenhuis
De cochlea is een
orgaan ter grootte van een erwt en heeft de vorm van een slakkenhuis. In het
slakkenhuis kunnen we een lange buis met 3 kamers vinden:
-bovenaan het bovenste
kanaal of scala vestibuli,
-onderaan het onderste
kanaal of scala tympani
-in het midden ‘de cochleaire holte.
De scala vestibuli en
tympani zijn 2 gangen die in
het center van het slakkenhuis overgaan in elkaar.
In deze gangen zit een vloeistof: de perilymph.
Tussen deze 2 gangen zit de cochleaire holte, ze is gevuld met een
vloeistof namelijk het endolymfe.
Door de trillingen van
de stijgbeugel op het ovalen venster zullen er drukgolven in de scala vestibuli komen. De golven worden
doorgegeven aan de scala tympani. Als
er lage frequenties worden doorgegeven aan het ovalen venster, dan zal de
drukgolf over de ganse scala vestibuli
worden doorgegeven.
Maar
bij hoge frequenties zal de vloeistof in de cochleaire holte trillen. Hoge
tonen zullen dus vooraan in de cochlea drukgolven veroorzaken, lage tonen
zorgen voor beweging in het center van de coclea.
In
de cocheaire holte bevindt zich het orgaan van Corti. Het is een orgaan waarop de haarcellen of Stereocilla staan. Er zijn 2 soorten
haarcellen: de binnenste rij en de buitenste. De binnenste rij haarcellen staat
op het orgaan, de buitenste ligt in het center van de cochlea en zal bestaat
uit 3 tot 5 rijen.
Door
de drukverschillen in het slakkenhuis zullen de haartjes op het orgaan van Corti gaan buigen of bewegen. Door die
beweging zijn er depolarisaties die via de zenuwbanen naar onze hersenen
doorgestuurd worden. Hoe sterker het geluid hoe meer trillingen dat er in het
slakkenhuis zullen komen, hoe sterker de zenuwimpuls zal zijn.
.jpg)
.jpg)
HOOFDSTUK 2: HET EVENWICHTSORGAAN (B3,B7)
2.1
BOUW EN WERKING
Het
evenwichtsorgaan of vestibulair systeem is een systeem van ons lichaam dat informatie
verzamelt over onze bewegingen.
Het
evenwichtsorgaan zal samenwerken met het slakkenhuis om zo een functioneel
geheel te vormen. Dit geheel wordt het labyrint genoemd.
Aan
beide kanten van het hoofd zit er een labyrint.
Alle
holtes van het evenwichtsorgaan en van het slakkenhuis samen vormen het vlezig
labyrint. Het bot van het vlezig labyrint heet het benig labyrint.
In
het vlezig labyrint zit ook het endolymfe.
in het benig labyrint zit het perilymfe.
Het
evenwichtsorgaan bestaat uit 2 delen: het statolietorgaan en de half
cirkelvormige kanalen. Het statolietorgaan neemt lineaire versnellingen waar.
In elk labyrint zit het statolietorgaan. Het is onderverdeeld in 2 zakjes: de
sacculus en utriculus. Het zintuigepitheel van de sacculus staat verticaal en
dat van de utriculus staat horizontaal. Op de haarcellen van de sacculus en
utriculus liggen calciumcarbonaatkristallen of statoconia. Als er een versnelde beweging wordt uitgevoerd zullen
de statoconia door hun traagheid achterblijven. De haarcellen nemen deze
beweging waar en geven een signaal aan de hersenen.
Elk
labyrint heeft ook 3 halfcirkelvormige kanalen of canales semicirculares. Het voorste kanaal: canalis semicircularis anterior, het achterste kanaal: canalis semicircularis posterior,
het horizontaal kanaal: canalis
semicircularis lateralis.
Ze
zijn gerangschikt in een driedimensionaal assenstelsel. Aan het uiteinde zit
een verdikking, de alpulla genaamd. Het is een groep haarcellen in een
geleiachtige massa met een membraan eromheen. De haarcellen worden de cupula
genoemd en sluiten de verdikking van boven tot onder af. Als het hoofd een
roterende beweging maakt zal de endolymfe
vertraagd meebewegen en wordt de cupula van de kanalen geprikkeld.
HOOFDSTUK
3: GELUIDSGOLVEN (A2,A3,B1,B11)
3.1 ONTSTAAN VAN EEN GOLF
Het golfbegrip komt in veel domeinen van de
natuurkunde voor. Zo spreken we van watergolven, geluidsgolven, lichtgolven,
elektromagnetische golven.
Wanneer er in een middenstof een trilling
opgewekt wordt, dan zal elk ander punt van die middenstof na een bepaald
tijdsverloop eveneens een trilling uitvoeren. Hoe verder dit punt van de
trillingsbron gelegen is, hoe later het zal beginnen trillen. Een trilling die
zich in een middenstof voortplant, zal dit dus doen met een eindige snelheid.
Wanneer er zich in een middenstof een trilling
voortplant, dan zegt men dat er in die middenstof een golf ontstaat. De golf
wordt een lopende golf genoemd. De snelheid waarmee de trilling zich
voortplant, wordt de voortplantingssnelheid van de golf of golfsnelheid
genoemd.
3.2 SOORTEN GOLVEN
3.2.1 indeling volgens middenstof
- mechanische golven:
Mechanische golven of elastische golven
zijn golven die een middenstof nodig hebben om voort te kunnen bewegen. Ze
kunnen zich voortplanten door de elastische koppeling die er bestaat tussen de
verschillende deeltjes in een middenstof. Voorbeelden van mechanische golven
zijn: golven in een veer, seismische golven of geluidsgolven.
- elektromagnetische golven:
Elektromagnetische straling hebben geen
middenstof nodig om zich voort te planten. De snelheid in een vacuüm is gelijk
aan de lichtsnelheid. Voorbeelden van elektromagnetische straling zijn:
lichtgolven, Uv-straling, radiogolven of infraroodgolven. De verschillende
soorten elektromagnetische golven worden gerangschikt in het elektromagnetisch
spectrum
afb 6: het elektromagnetisch spectrum
3.2.2 indeling volgens trilrichting en
voortplantingsrichting
- transversale golven:
Transversale golven zijn golven waarbij de
uitwijking van de deeltjes loodrecht
staat op de voortplantingsrichting van de energie van de golf. Voorbeelden
hiervan zijn: als men een touw in de lucht brengt en dan een beweging maakt
langs één kant van het touw, dan zal de beweging transversale golven vertonen.
Ook lichtgolven zijn transversale golven.
- longitudinale golven:
Longitudinale golven zijn golven waarbij de
trilrichting samenvalt met de voortplantingsrichting. Een geluidsgolf is een
voorbeeld van longitudinale golf.
3.3 BEGRIPPEN
3.3.1 golflengte
De golflengte λ is de afstand waarover de
storing zich heeft voortgeplant gedurende één volledige trilling van de bron.
Afb 9: de golflengte
Hierbij is λ = v . T λ: golflengte in m
v:
voortplantingssnelheid in m/s
T:
periode in s
3.3.2 amplitude
De amplitude is de maximale uitwijking dat een trilling kan hebben
ten opzichte van een evenwichtspositie. De amplitude geeft de sterkte van een
trilling weer. De amplitude van een luide toon zal dus sterker zijn dan die van
een stille.
3.3.3 periode en frequentie
De tijdsduur voor een volledige trilling noemen we de periode. De
periode wordt uitgedrukt in seconden (s). Het aantal trillingen per
tijdseenheid wordt de frequentie genoemd. De eenheid van frequentie is hertz
(Hz).
Ook de golflengte kan men schrijven als:
Het quotiënt van de voortplantingssnelheid
en de frequentie.
Zo is de formule:
λ= v/f λ:
golflengte in m
v:
voortplantingssnelheid in m/s
f:
frequentie in Hz of s-1
Men kan stellen dat de golflengte bij een
welbepaalde voortplantingssnelheid omgekeerd evenredig is met de frequentie.
Het verband tussen de periode en de
frequentie kunnen we weergeven door de formule:
T= 1/f T:
periode in s
f: frequentie in Hz of s-1
3.3.4 snelheid
Een trilling kan zich voortplanten in een
medium door de interacties tussen de deeltjes. De snelheid waarmee de trilling
zich voortplant is afhankelijk van het soort golf en van het medium. We noemen
die snelheid de golfsnelheid. In een homogene stof zijn de interacties in alle
richtingen identiek, de grootte van de golfsnelheid is dan in alle richtingen
gelijk en constant.
Als de golf zich in de tijd ∆t verplaatst
over ∆x, dan is de golfsnelheid gelijk aan:
v= ∆x / ∆t v:
golfsnelheid in m/s
∆x:
verplaatsing in m
∆t:
tijdsverschil in s
De golfsnelheid is de snelheid waarmee een
golf met golflengte λ en periode T zich voortplant. De grootte van de
golfsnelheid is gelijk aan:
|v|= λ/T = λ.f λ: golflengte in m
T:
periode in s
f: frequentie in Hz of s-1
Tabel 1 : de geluidsnelheid
Geluidsnelheid
|
|
medium
|
|v| in m/s bij 20°C
|
Aluminium
|
5.08 .103
|
Beton
|
4.3 .103
|
Glas
|
5.2 .103
|
Hout
|
1.5 .103
|
Kurk
|
0.5 .103
|
ijzer
|
5.1 .103
|
3.4 ENERGIE EN INTENSITEIT BIJ EEN GOLF
3.4.1 definitie
De intensiteit van een golf is de energie
die per seconde en per m3 doorheen een doorsnede loodrecht op de
golfstralen stroomt op die plaats.
I= P/ As
I: intensiteit in J/ s.m2
of W/m2
P:
vermogen in W of J/s
As:
oppervlakte
3.4.2 intensiteit bij geluidsgolven
Tussen de intensiteit van een geluidsgolf
en de amplitude van de trilling van de luchtmoleculen op die plaats bestaat
volgend verband:
I= 2
2.ρgas.A2.f2.vg
I:
intensiteit in J/ s.m2 of W/m2
ρgas:
dichtheid van lucht in kg/m3
A:
oppervlakte in m2
f:
frequentie in Hz
vg:
geluidsnelheid in m/s
3.4.3 intensiteitsniveau
Men heeft ondervonden dat de luidheid niet
evenredig is met de intensiteit van de geluidsgolf, maar met het logaritme van
de intensiteit.
Daaruit kunnen we afleiden:
N(dB)= 10 log I/I0
N:
geluidsniveau in dB
I:
intensiteit in J/ s.m2 of W/m2
I0:
gehoordrempel 10-12W/m2
3.4.4 intensiteitsniveau en frequentie
de gevoeligheid van ons oor hangt af van de frequentie van het
geluid. Geluid met een frequentie lager dan 20 Hz en hoger dan 20 kHz kunnen we
niet waarnemen. Bij 1000 Hz is de minimale intensiteit die je nog kunt horen
gelijk aan 10-12W/m2. Dat is de gehoordrempel bij 1000
Hz. Het geluidsniveau bij die intensiteit is 0 dB.
bij 60 Hz ligt de gehoordrempel op 50 dB. dat komt overeen met een
intensiteit van 10-7 W/m2. De lijn die het geluidsniveau
voor verschillende frequenties weergeeft noemt men een isofoon.
HOOFDSTUK 4: OVERZICHT VAN EEN AANTAL ZIEKTEBEELDEN (B8,B9,B10,B12,B13,B14,B15,B16,B17)
4.1
STOORNISSEN AAN HET EVENWICHTSORGAAN
(B10,B12,B13,B16)
4.1.1
het evenwicht
Een
mens krijgt constant informatie over waar hij zich bevindt in de ruimte en over
de manier waarop hij aan het bewegen is in een bewegende ruimte. Om al deze
informatie te verkrijgen en te verwerken zijn er 3 systemen in het lichaam
aanwezig.
Als
eerste is er het evenwichtsorgaan: Het bevindt zich in het rotsbeen van het
hoofd. Het zorgt voor de stand, veranderingen en de snelheid waarmee het hoofd
beweegt.
Als
tweede zijn er de ogen: De ogen zorgen
vooral voor de oriëntatie. Ze hebben als enige van de 3 systemen een visuele
functie. Ze geven informatie over de positie is van het lichaam ten opzichte
van de ruimte er rondom.
Als
derde en laatste is er het diep gevoel van de spieren: Spieren in de nek en
benen geven informatie door aan de hersenen. In verband met de positie van het lichaam is ten opzichte van
het hoofd en ten opzichte van de grond.
4.1.2 ziekte van ménière
De
ziekte van ménière zal veroorzaakt worden door een niet goed werkend binnenoor
waardoor klachten van slechthorendheid , duizeligheid en oorsuizen ontstaan.
Het is geen constante ziekte, de symptomen komen in aanvallen. Zo zal een
aanval misselijkheid, braken, oorsuizen tot gevolg hebben.
Over
de oorzaak van de ziekte is nog weinig bekend. Het zou kunnen beïnvloed worden
door: stress, cafeïne, alcohol, slaaptekort, harde arbeid. Het probleem zit in
het slakkenhuis. Het endolymfe zou een ophoping veroorzaken in het scala media. Hierdoor zal het membraan
van Reissner onder druk komen staan en scheuren. Zo zal de endolymfe vloeistof
en de perilymfe vloeistof met mekaar mengen. Hierdoor wordt het
evenwichtsorgaan en het gehoor verstoord.
Om
te kunnen vaststellen dat de patiënt de ziekte van Ménière heeft moet voldaan
worden aan 3 kenmerken:
-
er is sprake van een fluctuerend gehoorverlies aan één of beide oren
-
er is sprake van draaiduizeligheid
-
er is sprake van oorsuizen
In Europa is het meest voorgeschreven
medicijn Betaserc, een anti-histamine. Het blijkt goed te werken en geeft
weinig of geen bijwerkingen. Een aantal patiënten neemt deze pillen doorlopend,
anderen nemen ze als ze zich slecht
beginnen te voelen. Het kan ook gebeuren dat er operatief wordt ingegrepen
maar dit is enkel in 10% van de gevallen omdat het risico op blijvende
gehoorschade door de ingreep te groot is.
Er
zullen ook maatregelen getroffen worden zoals een stressarm leven, geen alcohol of cafeïne,
minder hard werken,…
Als
er een aanval zich aankondigt moet de patiënt rustig gaan liggen en medicijnen nemen
tegen duizeligheid. Fel licht moet vermeden worden.
Bij
te heftige aanvallen worden kalmeerpillen voor geschreven.
4.1.3
neuritis vestibularis
Neuritis
vestibularis is een ontsteking van het binnenoor. De eerste dagen is men zeer
duizelig, dit gaat vaak gepaard met braakneigingen.
Op
dat moment is het zeer moeilijk om de gewone werkzaamheden uit te voeren. Na
deze periode komt een tijd van onstandvastigheid en een onzeker gevoel bij
snelle bewegingen van het hoofd. Deze symptomen gaan geleidelijk aan afnemen
tot men helemaal niets meer merkt. Vaak hebben patiënten een luchtweginfectie
doorgemaakt voor dat neuritis vestibularis optreedt.
De
diagnose wordt gesteld door een gehoortest (audiogram) en een
evenwichtsonderzoek (VNG). Soms is het zelfs nodig om een bloedonderzoek of
MRI-scan te laten doen.
Men
vermoedt dat de oorzaak van neuritis vestibularis een ontsteking van het
evenwichtsorgaan, de evenwichtszenuw of de evenwichtskernen in de hersenen is.
Er
is geen specifiek geneesmiddel tegen de ontsteking. Zoals bij een griep zal de
patiënt de eerste dagen moeten doorbrengen in bed en kunnen er eventueel
middelen gegeven worden tegen braken en misselijkheid.
Eenmaal
dat de symptomen minder worden zal de patiënt zo snel mogelijk moeten
gemobiliseerd worden, zodat de klachten sneller verdwijnen.
Deze
ziekte kan terugkomen na genezing, maar over het algemeen zijn de klachten van
korte duur en is het mogelijk van na enige tijd weer op de been te zijn.
4.1.4
bppd (Benigne Paroxysmale Positie Duizeligheid)
Benigne
Paroxysmale Positie Duizeligheid heeft als kenmerk dat er acute duizeligheid
optreedt bij bewegingen. De klachten zoals de duizeligheid en misselijkheid
zijn van korte duur maar zeer hevig. Zo kan het zijn dat de patiënt zich
rechtzet en dat er een zeer hevige duizeligheid ontstaat gedurende enkele
tientallen seconden.
De
diagnose wordt gesteld door de kiepproef. Het is een evenwichtsonderzoek
waarbij het hoofd en de schouders in een zittende houding plotseling naar
achter worden getrokken. Hierdoor zal men de BPPD opwekken.
De
oorzaak van BPPD is nog onbekend. Het zou kunnen dat het veroorzaakt wordt door
loszittende oorsteentjes. Bij bruuske bewegingen zouden de steentjes neerslaan
op de zintuigcellen in het evenwichtsorgaan. Dit zal leiden tot korte
overprikkeling van de zintuigcellen, met duizeligheid als gevolg. Er zijn 2
methoden voor BPPD te behandelen.
-Houdingsoefeningen
volgens Brandt en Dardroff: het zijn herhalingsoefeningen van rechtop zitten
naar zijligging. Door deze oefeningen uit te voeren zullen er geen klachten
meer zijn.
4.1.5
labyrinthitis
Labyrinthitis
is een ontsteking van het evenwichtsorgaan. Door het ontsteken van de
halfcirkelvormige kanalen zullen er evenwichtsproblemen, gehoorproblemen,
duizeligheid (vertigo), schokbewegingen van ogen (nystagamus), braken en
misselijkheid ontstaan. De oorzaak is grotendeels onbekend, het zou een virus
infectie kunnen zijn. Of een andere infectie van het hoofd kunnen zijn, bijvoorbeeld
otitis. In de acute fase kan een antibioticum gegeven worden. En ook medicatie
tegen misselijkheid kan toegediend worden. De infectie is meestal genezen na 7
tot 10 dagen. Nadien zal er nog een licht evenwichtsprobleem blijven gedurende
5 tot 6 weken.
4.1.6
whiplash
Een
whiplash is een letsel aan de nek of rug ten gevolge van een plotselinge
gebeurtenis waarbij het hoofd krachtig achteruit bewogen wordt. Bij de whiplash
wordt de werking van het evenwichtsorgaan verstoord. Met duizeligheid en
misselijkheid als mogelijke gevolgen. In vele gevallen zullen de gevolgen
tijdelijk zijn, Soms komt het voor dat het evenwichtsprobleem blijvend is.
4.1.7
acousticus neuronoom
De
acousticus neuronoom of brughoektumor is een gezwel dat zich op een welbepaalde
plaats van de hersenen bevindt, namelijk de brughoek. De brughoek ligt tussen
de spons en de kleine hersenen. In dit gebied lopen een aantal hersenzenuwen
waaronder de gehoor en evenwichtszenuw: nervus acusticus. Deze zenuw loopt van
de spons tot aan de inwendige gehoorgang. Bij de acousticus neuronoom zal er
een gezwel komen op het omhulsel van de hersenen: de Schwann cellen. Meestal is
het gezwel goedaardig maar het veroorzaakt wel evenwichtsstoornissen.
De
eerste symptomen van het gezwel zijn lichte evenwichtsstoornissen doordat het
gezwel op de zenuwen drukt. Als het gezwel nog gaat groeien zullen de problemen
met het gehoor en het evenwicht toenemen.
De
diagnose van het gezwel moet het best in een vroeg stadium gebeuren. Door een
te grote tumor kan er hersenschade ontstaan.
Ook
de kans op complicaties neemt toe bij
grotere tumoren. Door een MRI-scan kan men de tumor vaststellen.
De
behandeling heeft als doel schade te voorkomen. Meestal gebeurt dit door een
chirurgische ingreep waarbij de tumor verwijderd wordt.
Men
kan ook opteren voor stereotactische bestraling. Het is een alternatief voor
opereren maar het is altijd mogelijk dat de stralen de hersenen gaan aantasten.
4.1.8
andere
Er
zijn natuurlijk nog talrijke andere oorzaken van evenwichtsproblemen. Zo kan
het ook bijvoorbeeld veroorzaakt worden door een hersenbloeding of door
artrose. Ook een lage bloeddruk kan het evenwicht beïnvloeden. Andere
voorbeelden zijn hyperventilatie, reisziekte, aandoeningen aan het
gezichtsvermogen, aandoeningen van het zenuwstelsel, stofwisselingsstoornissen,
zwangerschapsduizeligheid, vergiftigingen, bewegingsonzekerheid,…
4.2. STOORNISSEN
AAN HET GEHOOR (B8,B9,B15,B17)
4.2.1
wat is gehoorschade?
Door blootstelling aan schadelijke
geluiden kan er gehoorschade ontstaan. Meestal gaat het om tijdelijke schade.
Men heeft gedurende enkele uren last van een gezoem in het oor of men hoort een
tijdje minder goed. Dit fenomeen is een teken dat de haarcellen in het
slakkenhuis aan het kapot gaan zijn.
Je zou het kunnen vergelijken met het
afknakken van graan bij te harde windstoten.
Eenmaal dat de haarcellen zijn afgebroken zullen er in de eerste plaats minder
geluidstrillingen omgezet worden naar elektrische signalen. Hierdoor zal de
persoon in kwestie minder goed gaan horen. De volgende stap is dat meer en meer
haartjes zullen afbreken. Zo zal er steeds minder geluid kunnen waargenomen
worden. Tot op het moment dat er geen trillingen meer worden omgezet en de
persoon volledig doof zal zijn. Eenmaal dat de haarcellen beschadigd zijn is er
geen herstel mogelijk. Een chirurgische ingreep is niet mogelijk omdat de
trilhaartjes veel te talrijk en te minuscuul zijn.
4.2.2
oorzaken
Gehoorschade
kan verschillende oorzaken hebben. Het is niet altijd dat iemand gehoorschade
heeft omdat deze persoon te lang naar luide muziek heeft geluisterd of te lang
is blootgesteld aan veel te luide machinerie. Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat
op jonge leeftijd gehoorschade optreedt door erfelijke factoren. Gehoorschade
kan ook opreden als gevolg van een infectie of de medicijnen om het te behandelen.
Ook door stress kan gehoorschade ontstaan. Een chronisch overspannen nek, rug
en schouders kunnen oorsuizen en overgevoeligheid teweeg brengen.
De
leeftijd van de persoon is ook belangrijk. Hier is het niet het teveel aan
lawaai maar de slijtage van de zintuigen. De grootste oorzaak van gehoorschade
is echter de langdurige blootstelling aan lawaai. De eerste tekenen van
gehoorschade worden waargenomen als de bekende piep in de oren. Dit wordt tinnitus
genoemd.
Bij
beginnende gehoorschade gaat de gehoordrempel, het niveau waarop de persoon
geen geluid meer waarneemt steeds hogere waarden aannemen.
Oorspronkelijk
waren het vooral arbeiders die lange tijd waren blootgesteld aan lawaai die
last hadden van gehoorschade.
Momenteel
zijn er strenge normen verbonden in verband met bescherming en voorkomen van de
schade.
Nu
ligt het grootste probleem bij de jongeren. Het percentage jongeren met
gehoorschade is momenteel 15%. En dit cijfer blijft stijgen!
De
grootste boosdoener zijn de opkomende populariteit van de ipod en andere
muziekspelers. Een andere oorzaak is de te luide muziek die wordt gedraaid op
fuiven en festivals. Een andere groep van mensen met gehoorschade zijn de
motorijders. Niet omdat het gebrom van de motor te luid is maar omdat de
luchtstroom die langs de helm passeert een luid gezoem met zich meebrengt.
Tegen
een snelheid van 100 km/h kan het gezoef van de wind al snel een sterkte hebben
van meer dan 90 dB.
4.2.3 tinnitus
Tinnitus
is een vaak voorkomende vorm van gehoorschade. Het wordt ook wel eens
fantoomgeluid genoemd. Tinnitus is een rechtstreekse reactie van de hersenen op
het blootgesteld worden aan te luid lawaai. Deze aandoening wordt gekenmerkt
door zijn constant gezoem of gepiep in de oren. In 95% van de gevallen zal
enkel de persoon met de aandoening het gepiep horen.
Soms
zal het gepiep enkel hoorbaar zijn als de persoon zich in een stille ruimte
bevindt of als hij er zich op focust. In ernstigere gevallen zal de piep zo
intens zijn dat er een belemmering van het gehoor optreedt.
De
benaming tinnitus komt uit het Latijnse Tinnitus
Aurium wat ‘gerinkel in de oren’ betekent.
Er
zijn verschillende oorzaken van tinnitus. De voornaamste is het blootgesteld
zijn aan lawaai waardoor dat de hersenen constant signalen naar de oren gaan zenden.
Onmiddellijk na het horen van zeer sterke geluiden kan men een vorm van
tinnitus waarnemen, deze is echter van tijdelijke aard maar het is een
waarschuwing voor gehoorschade of blijvende tinnitus. Stress, trauma aan het
hoofd, sommige medicijnen als aspirine, cerebrovasculaire aandoeningen, diabetes,
chronische middeloorontsteking, ziekte van Alzheimer,…. kunnen tinnitus als
gevolg hebben.
4.2.4
hyperacusis
Hyperacusis
is een aandoening waarbij de persoon overgevoelig zal reageren op luide
geluiden. De oren van een hyperacusis patiënt hebben hun dynamisch bereik
verloren. Dit wil zeggen dat ze een sterk verminderd aanpassingsvermogen hebben
aan wisselende geluidsterkten. Ze beschouwen dagelijkse geluiden als pijn in de
oren. Hyperacusis is geen levensbedreigende aandoening, maar de sociale
gevolgen zijn zeer ernstig. Zeker in het begin is het moeilijk voor de patiënt
om de gewone dagelijkse dingen te doen. Over de oorzaken van deze aandoening is
weinig bekend. Het zou kunnen veroorzaakt worden door: blootstelling aan hard
lawaai, hoofdletsel, bepaalde medicijnen, hersentumor, ziekte van Lyme. Het kan
ook een symptoom zijn dat optreedt bij ziekten zoals: ziekte van ménière,
migraine en autisme.
Wat
er juist aan de hand is kan men nog niet met zekerheid zeggen. Maar men denkt
dat het een storing zou kunnen zijn in het efferente deel van de gehoorzenuw
(het deel dat regelt wat de sterkte is van binnenkomende geluidsprikkels). Een
oplossing is er ook niet, enkel contact met lotgenoten en psychische
behandeling zou een verzachting van de pijn kunnen tot gevolg hebben.
4.2.5
voorkomen van gehoorschade
Gehoorverlies
is een gevolg van schade aan de trilharen van de oren. Aangezien er geen nieuwe
cellen worden aangemaakt zullen we er alles moeten aan doen om onze oren te
beschermen. De cijfers zijn verontrustend. Zo hebben 15% van de Belgische
jongeren heeft schade aan de oren. In totaal zijn er 1,4 miljoen mensen met
gehoorschade in België. Per jaar komen er 25000 jongeren bij. Bij sommigen is
het zelfs zo erg dat ze op hun 25e levensjaar een gehoorapparaat
moeten dragen.
Gelukkig
zijn er voldoende producten op de markt om gehoorschade te voorkomen. Zo
bestaan er al jaren de gewone oordopjes. Deze zijn zeer goedkoop maar zeker
niet minder efficiënt dan duurdere oplossingen.
Ook
zijn er de duurdere partyplugs: het zijn
een soort oordopjes die het geluid filteren maar de kwaliteit ervan behouden.
Als
men het nog een beetje duurder wil maken bestaan er ook op maat gemaakte
oordopjes van zeer goede kwaliteit. Maar het hoeft niet altijd zo opvallend te
zijn om je oren te beschermen. Zo is het al zeker zo goed om na een lawaaierige
dag enkele uren van de stilte te genieten. Of in plaats van de kleine plug
oortjes van een mp3 speler, die het geluid rechtstreeks tegen je trommelvlies
knalt, een koptelefoon te gebruiken.
Vroeger
kwam het vaak voor dat er op het werk
schade werd opgelopen aan de oren. Gelukkig is de maatschappij geëvolueerd en
zijn er strenge maatregelen en geluidsnormen gekomen om deze arbeiders te
beschermen.
4.2.6 andere
ooraandoeningen
1.barotitis
Barotitis media is
een reactie van het oor op plotselinge drukveranderingen. Het kan bijvoorbeeld
voorkomen bij duiken of vliegen. Als er te veel druk komt op het trommelvlies
gaat het breken, in dit geval spreken we van barotitis.
2.cholesteatoom
Dit is een
aandoening van het middenoor. Er zullen huidcellen en oorsmeer ophopen die
afkomstig zijn door de invaginatie van het trommelvlies. Normaal zou het smeer
en de huid moeten afgevoerd worden door de gehoorgang maar door een slecht
werkende buis kan dit proces verstoord geraken. Cholesteatoom is op zich goedaardig maar doordat er weinig
plaats is in het middenoor, kan het op lange termijn ernstige schade
veroorzaken tot zelfs doofheid. Omdat de huid en smeer op de gehoorbeentjes
zouden kunnen gaan drukken.
3. Chondrodermatitis
nodularis helicis
Dit is een
pijnlijke ontsteking van het kraakbeen van de oorschelp. Er zijn knobbeltjes
zichtbaar op het kraakbeen, soms kan men zelfs zweertjes zien. Dit is een
ontsteking zonder micro-organismen. Het ontstaat doordat een persoon op zijn
zijkant slaapt en de oorschelp gekneld raakt. Door zo lange tijd te liggen kan
het zijn dat het lichaam hierop reageert. Men kan dit verhelpen door het oor te
ontlasten tijdens het slapen of de ontstane e blaasjes weg te snijden.
4.
middenoorontsteking
Otitis media
is een ontsteking van het middenoor. Het komt vooral voor bij kinderen, maar soms
ook bij volwassenen. Meestal is er geen behandeling nodig. Antibiotica worden
voorgeschreven als de ontsteking blijft. Men kan de middenoorontstekingen
opdelen in 2 groepen: de Otitis media
acuta en de Otitis media serosa.
De eerste is een acute ontsteking door een bacteriële infectie. Men kan het
merken aan een uitpuilend trommelvlies of perforatie van het trommelvlies. Er
is meestal een tijdelijk verminderd gehoor langs de kant van de ontsteking. De otitis media serosa is een aandoening
waarbij de afvoer van vocht belemmerd wordt doordat de buis van Eustachius
dicht zit als gevolg van het gezwollen slijmvlies. Wanneer het slijmvlies dan
ontsteekt speekt men van een otitis media
serosa.
5. myringitis
Myringitis of
trommelvliesontsteking kan op zichzelf optreden. Soms zijn er blaren te zien op
het trommelvlies. De oorzaak is onbekend, Er wordt verondersteld dat de
ontsteking het gevolg is van een virusinfectie op het trommelvlies. Er kan
medicatie gegeven worden of pijnstillers.
6. otitis externa
Dit is een
ontsteking van de gehoorgang. Het is een van de meest voorkomende oorzaken van
oorpijn. De essentie van de aandoening bevindt zich in het oorkanaal. Soms
wordt er vloeistof afgescheiden, dan spreekt men van een loopoor. Meestal is de
oorzaak het teveel nat worden van de gehoorgang. De remedie is eenvoudig: de
oren droog houden tot de ontsteking weg is.
7. Otosclerose
Otosclerose is een
abnormale verbening in het middenoor, waardoor slechthorendheid en in extreme
gevallen zelfs complete doofheid kan ontstaan. De voet van de stijgbeugel gaat
vastgroeien aan het ovalen venster. Hierdoor zullen er minder tot helemaal geen
trillingen meer doorgegeven worden.
8. presbyacusis
Presbyacusis of
ouderdomsdoofheid is het toenemen van gehoorverlies door het toenemen van de
patiënt zijn leeftijd. Het dit zal gebeuren aan beide oren gelijk. Presbyacusis
zal voorkomen vanaf 30 jaar, maar de eerste ernstige tekenen zullen pas later
tot uiting komen. Vooral mannen hebben last van deze aandoening, omdat ze vaak
in luide sites hebben gewerkt. Andere oorzaken zoals verhoogde cholesterol
kunnen ook negatieve effecten hebben op
het gehoor.
9. tuba aperta
Bij deze aandoening
zal de buis van Eustachius te vaak open staan. Zo zal er te veel lucht gaan
naar het binnenoor. Tuba aperta kan herkend worden door tijdens het ademen naar
het trommelvlies te kijken. Als deze constant vibreert dan is er sprake van
deze ziekte. Meestal zullen patiënten last hebben van duizeligheid. Het kan
verholpen worden door bijvoorbeeld trommelvliesbuisjes te plaatsen of door
fysiotherapie.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten